İnsanlar çok değişik zamanlarda esnemeye başlar. Kimileri uykuda bile esner. Evet, uykusunda esneyen insanlar bile bilim insanları tarafından tespit edilmiştir. Genellikle insanların hemen uyku öncesinde veya uykudan ilk kalktıkları bir kaç dakika içinde esnedikleri görülüyor. Peki, atletlerin yarışmaya başlamadan önce, sanatçıların sahne performanslarından evvel ve öğrencilerin sınav öncesinde esnemesinin sebebi nedir?

    İşin açıkçası bunu tam olarak bilmiyoruz. Şu ana kadar bilim insanlarının ortaya koyduğu pek çok teori bulunuyor. Ancak hiçbiri tek başına esneme halimizi açıklamaya yetmiyor. En çok bahsedilen teorilerden birisi vücudun daha fazla oksijen almak ve daha çok karbondioksit dışarı atmak için esnediği şeklinde. Bu teori tamamen yanlış olmasa bile çok ciddi eksikleri olduğunu biliyoruz.

    Bir başka önemli teori ise beynin kendini soğutmak amaçlı bu emri verdiği şeklinde. Beynimiz çok dar bir sıcaklık aralığında çalışır ve bu teori aslında bir bakıma doğrudur. Çünkü esneyince oksijen alımı artar ve kan beynimize daha fazla ulaşır. Böylece radyatörün içindeki suyun motorun ısısını düşürmesi gibi esnemek de beynimizin sıcaklığını belli seviyede tutmaya yarıyor olabilir. Bu ise beynimize  daha canlı ve yüksek performans göstermesinde yardımcı olmaktadır. Belki bu noktadan hareketle stresli ve yüksek performans gerektiren yarışma, sınav ve sahne performansı sırasında esnemeye neden başladığımızı bir nebze olsun açıklayabilmiş oluruz.

    Bir başka teori ise, esnemenin gerinme hareketini de beraberinde getirerek, kaslarımızın esnetilmesi ve daha iyi beslenmesi ihtiyacının karşılanmasını sağladığını öne sürendir. Bu teori de doğru olabilir. Çünkü fiziksel olarak aktif olmak durumunda olduğumuz anlarda böylece kaslarımızı harekete hazır hale getirebilmekteyiz.

    Peki esnemenin sosyal bulaşıcılığını nasıl açıklarız? Hemen hepimiz karşımızda esneyen birini görünce dayanamaz esneriz. Ancak bazı insanların bu bulaşıcı olaydan daha az etkilendiği görülmüş. Özellikle empati kurmakta zorlanan insanlarda daha az sosyal esneme olgusuna rastlanmış.

    Sosyal esnemeyi açıklamak için başvurulan teorilerden birisine göre, nasıl ki çevremize uyumlu davranmak ve grubun parçası olduğumuzu göstermek için bazı hareketleri istemli veya istemsizce yapıyorsak, esneme de aynı tarzda sosyal bir davranış olarak görülüyor.

    Bir diğeri, her türlü durum ve şartta, canlı ve harekete hazır olma isteğinin atalarımızdan bize miras kaldığı yönünde. Avcılık ve toplayıcılık dönemlerinde insanlar her türlü tehlikeye karşı sürekli alarm durumunda bulunuyorlardı.

    Üçüncü teori ise esnemenin içinde bulunduğumuz sıkıcı ortamda kendimizi rahatlatmaya çalışmamızla ilgili olduğunu söylüyor.

    Peki bir esneme atağını nasıl durdurabiliriz? Yapılan bir araştırmaya göre, eğer ortada yorgunluk ve uyku düzensizliği gibi bir durum yoksa, o zaman alna serin ve ıslak bir bez koymak veya burun solunumu yapmak esneme krizini geçirmeye yetiyor. Bu bulgu biraz beyni soğutma teorisini de destekliyor gibi gözüküyor.

http://www.psikolojitestleri.com
Online psikoloji testleri ve popüler psikoloji makaleler